Gamma knife („nóż gamma”) to nieinwazyjna metoda stereotaktycznej (w trzech wymiarach) radiochirurgii, zastępująca skutecznie operacj? Polega ona na tym, że wiele (zwykle około 200) wiązek promieniowania kobaltu 60 kieruje si?z różnych stron na jeden punkt w mózgu. Wiązki – osobno na tyle słabe, że nie niszcz?tkanki, przez któr?przechodz?- ogniskuj?si?w jednym miejscu i łącz?swoj?siłę, zastępując skalpel neurochirurga i niszcząc komórki nowotworu (zob. rysunek).
Ograniczeniem metody jest wielkość guza – zwykle do 4 cm średnicy. Dawka promieniowania jest dostarczana do guza bardzo precyzyjnie, w bardzo niewielkim stopniu jedynie obszar napromieniany nakłada si?na zdrow?tkank? W ten sposób można leczy?wiele rodzajów guzów mózgowia, zarówno te łagodne, jak i złośliwe. W przypadku glejaka wielopostaciowego zalecana jest często dodatkowa radioterapia po zabiegu – celem zniszczenia nacieków nowotworu wokół guza.
Przed zabiegiem wykonuje si?dokładne badania obrazowe (TK, MR), by szczegółowo zaplanowa?obszar do naświetlania (zob. zdjęcie). Głow?pacjenta unieruchamia si?w specjalnym „hełmie”, by można było dokona?naświetlenia z maksymaln?precyzj?- i jest to jedyny przykry moment, poniewa?trzeba najpierw umocowa?do czaszki ram?utrzymując?j?stabilnie w jednym położeniu. Naświetlanie w specjalnej maszynie (inne zdjęcia tu lub tu) trwa zwykle od 20 minut do dwóch godzin, zależnie od wielkości obszaru poddawanego terapii – pacjent nie odczuwa niczego podczas zabiegu i zwykle tego samego dnia może wróci?do domu i zwykłych zajęć. Z gamma knife nie wiąże si?konieczność rekonwalescencji, jaka jest niezbędna po operacji.
W powszechnej opinii metoda ta jest pod każdym względem lepsza od operacji i z czasem zastąpi konwencjonaln?neurochirurgi?wszędzie, gdzie będzie to możliwe. Jest nowoczesna, a zarazem sprawdzona ju?przez 30 lat jej stosowania.
Zalety metody
* Gamma knife jest narzędziem zaprojektowanym specjalnie w celu leczenia guzów mózgowia.
* Napromieniane miejsce otrzymuje wysok?dawk?promieniowania, z minimalnym ryzykiem dla okolicznych tkanek.
* Koszt zabiegu jest o 25-30% niższy ni?tradycyjnej neurochirurgii.
* Niedogodności dla pacjenta s?zminimalizowane.
* Metoda eliminuje ryzyko związane z otwarciem czaszki i operacj?na mózgu – ryzyko krwotoku lub zakażenia.
* Hospitalizacja jest krótka lub w ogóle nie konieczna, pacjent w zasadzie nie wymaga rekonwalescencji ani rehabilitacji w następstwie zabiegu.
* Można w ten sposób leczy?guzy nieoperacyjne, liczne, oporne na radioterapi?lub takie, których chirurgiczna resekcja byłaby bardzo ryzykowna.
Tutaj można znaleźć bardzo dokładny opis tego, jak przebiega leczenie (strona po angielsku).
Gamma knife w Polsce
Jak dotąd sprzętem do radiochirurgii stereotaktycznej dysponuj?następujące polskie ośrodki:
– Klinika Neurochirurgii AM w Lublinie; ten ośrodek jako pierwszy zaczął w Polsce stosowa?t?metod?i tamtejsi lekarze maj?największe doświadczenie. Klinika stosuje ponadto brachyterapi? embolizacj?i klasyczn?neurochirurgi?
Katedra i Klinika Neurochirurgii i Neurochirurgii Dziecięcej
ul. Jaczewskiego 8, 20-954 Lublin,
tel. 081 724-41-76, fax. 081 747 59 04
e-mail: nchir@asklepios.am.lublin.pl
– Centrum Onkologii w Gliwicach. Należy kontaktowa?si?z Zakładem Radioterapii wspomnianego Centrum (telefon do sekretariatu Zakładu u góry tej strony; zob. „Leczenie guzów mózgowia”).
Gamma knife na świecie
Na swiecie jest bardzo wiele ośrodków posiadających gamma knife. Najbliższym Polsce jest ośrodek w Pradze. Wiele klinik w Wielkiej Brytanii, Szwecji czy w USA oferuje zabiegi na najnowocześniejszym sprzęcie. Ceny zaczynaj?si?od kilku tysięcy euro.
LINAC
– w budowie –
na razie zob. http://www.irsa.org/linac.html
dodano/zmieniono: 18.8.113 ; przez: moto_kate; źródło: – ;
konsultacja merytoryczna: –